*31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 2008 yılı
Ekim ayı başı itibari ile yürürlüğe girmesi ile birlikte ,
Kamu İdareleri’nde çalışanların sosyal güvenlikleri yeniden
düzenlenmiştir.
*Bu kanunla ; Kamu idarelerinin kadro ve
pozisyonlarında sürekli ya da sözleşmeli olarak çalışıp 4. maddenin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması
öngörülmemiş olanlar 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılmışlardır.
*Kanunun geçici 1. maddesinin, Bu kanun
yürürlüğe girdiği tarihten önce,5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı
Kanunu’na tâbi olanlar her türlü hak ve yükümlülükleri ile bu Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kabul edilir
hükmü ile de 5434 Sayılı Kanun’a iştirakçi olanlar, Kanun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı olarak kabul edilmişlerdir.
*Ancak,
5510 Sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi uyarınca, Kanun
yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 Sayılı Kanun’a tâbi hizmeti
bulunanların 5434 Sayılı Kanun ile tanınan hakları korunmuştur.
*Göreve başladığı tarihten itibaren kanunun 4. maddesinin 1.
fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacak ilgili hakkında,
daha önce 5434 Sayılı Kanun’a tâbi hizmetinin bulunması
nedeniyle bu kanunla yürürlükten kaldırılan Mülga Hükümleri
de dahil olmak üzere 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu
hükümleri uygulanacaktır.
*Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra
kamu idarelerinde ilk defa göreve başlayanlar hakkında ise 5510 Sayılı
Kanun hükümleri uygulanacaktır. Bu nedenle 5510 Sayılı Kanun yürürlüğe
girdiği tarihten önce 5434 Sayılı Kanun’a tâbi hizmeti bulunanlar
hakkında 1.10.2008 tarihinden sonra da 5434 Sayılı Kanun hükümleri
uygulanacağından kimlere iştirakçi denildiği, iştirakçi olabilmenin
şartları ,5434 Sayılı Kanun’a göre fiili hizmetin tanımı, hizmet
hesabı ve hizmet birleştirme v.s gibi konuların bilinmesi
gerekmektedir.
İŞTİRAKÇİLİK / SİGORTALILIK
*5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ile getirilen haklardan
kimlerin faydalanacağı kanunun 12. maddesinde belirtilmiştir.
*Maddenin (I) işaretli fıkrasında belirtilen Daire, Kurum ve
Ortaklıklarda , aynı maddenin (II) işaretli fıkrasında
belirtilenlerden Türk uyruğunda olmak ve 18 yaşını bitirmiş
bulunmak şartıyla çalışanlara ‘İştirakçi’ denilmiştir.
*Bu tanımdan da görüleceği üzere 12.madde
iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde , 5434 Sayılı Kanun’a tâbi
kurumlar belirlenmiş. İkinci bölümde ise , bu kurumlarda çalışanlardan
18 yaşını doldurmuş ve Türk uyruğunda olmak genel şart olarak
belirlendikten sonra ,kimlerin 5434 Sayılı Kanun’un getirdiği
haklardan yararlanacağı tek tek sayılmıştır.
İŞTİRAKÇİ OLMANIN ŞARTLARI
1- Türk Uyruğunda olmak.
2- 18 yaşını doldurmuş olmak.
3- 12. maddenin (I) işaretli fıkrasında sayıla kurumlarda çalışmak
4- Aynı maddenin (II) fıkrasında sayılan görevlerde bulunmak
gerekmektedir..
DAİRE ,KURUM VE ORTAKLIKLAR
•Genel bütçeye giren daireler;
•Katma bütçeli daireler;
•Özel İdareler ;
•Belediyeler; 26/6/1938 tarihli ve 3460 Sayılı Kanun’da yazılı
Murakabe Heyeti ile kuruluş , idare ve murakabeleri aynı kanun
hükümlerine tâbi Devlet Ekonomi Kurumları ve bunlara bağlı
müesseseler (Emniyet Sandığı dahil);
•Özel kanunlarla kurulmuş ve kurulacak tüzel kişiliği bulunan
Devlet Kurumları (Kefalet Sandıkları dahil);
•Özel kanunlarla kurulmuş ve kurulacak bankalar;
•Genel bütçeye giren ve katma bütçeli dairelerle özel idare ve
belediyelere bağlı idare ve müesseseler ile bunların döner
sermayeli iş ve teşekkülleri;
•Ödenmiş sermayesinin yarısından fazlası yukarıda sayılan
daire , idare ve banka kurumlarından birine veya birkaçına ait
ortaklıklarla bunların kendi sermayeleri ile kuracakları diğer
ortaklıklar;
(I) İşaretli Fıkrada Çalışanlar Kimlerdir ?
•
Cumhurbaşkanları;
•Özel Teadül ve Kuruluş Kanunları’na göre daimi kadrolarda derece
esası üzerinden aylık veya ücret alanlar ;(Kurumların özel kanunlarına
göre teşekkül etmiş idare meclislerinin reis ve azalarıyla 788 Sayılı
Kanun’un 2919 Sayılı Kanun’la değişik 64. maddesinde yazılı stajyerler
dahil);
•İller Daimi Komisyon Üyeleri ile seçilmiş veya tayin edilmiş Belediye
Başkanları (Emeklilik hakkı tanınan bir vazifede evvelce bulunmuş
olmaları şartıyla);
•Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret ve Zahire Borsaları;
•Bu kanunla kurulan T.C. Emekli Sandığı;
Yukarıda yazılı yerlerin hepsine bu kanunda Kurum denilmiştir.
Yukarıda sayılan kurumların tamamı kamu kurum ve kuruluşlarıdır.
Bunların sermayelerinin %50’den fazlası kamuya aittir. Sermayesinin
%50’den fazlası kamuya ait olmayan kurumlar bu madde de sayılan
kurumlardan değildir.
•
Harp Okulları , fakülte ve yüksek okullarda
Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta
iken Askeri Öğrenci olanlar ile Astsubay Meslek Yüksek Okulları ve
Astsubay nasbedilmek üzere temel askeri eğitimine tâbi tutulan
adaylar;
•Fakülte veya yüksek okullar ile meslek yüksek okullarında kendi
hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen, veya
askerlik hizmetini müteakip muvazzaf subay veya astsubaylığa
geçirilenler;
•Milletvekilleri;
•Daha önce memuriyet hizmeti bulunmadan il encümenine veya belediye
başkanlığına seçilenler ile emekli aylığı almakta iken belediye
başkanı olanlardan isteyenler 5434 Sayılı Kanunla
ilgilendirilmişlerdir.
18 Yaşın Doldurulduğu Tarihin Tespiti
İştirakçilerin emeklilikte hangi doğum tarihine itibar edileceği
5434 Sayılı Kanunun 105. ve geçici 54. maddesinde belirtilmiştir.
105. madde hükümlerine göre ;
*Emeklilikle ilgili göreve ilk kez başlayanlarda , atama
sırasında kurumlara gösterilen hüviyet cüzdanlarındaki
doğum tarihleri;
*Nüfus cüzdanı ile nüfus Kayıtları arasındaki doğum tarihlerinde
farklılık varsa nüfus kayıtlarında ki doğum tarihleri;
Örnek : Kayıtlı bulunduğu nüfus idaresinde ki doğum tarihi
15.01.1958
, nüfus cüzdanında ki doğum tarihi ise
1958
olan bir kişinin emeklilikte nüfus
idaresinde ki
15.01.1958
olan doğum tarihine itibar edilecektir.
18 yaşın doldurulmasından sonra yaş düzeltmesi yaptıranların 18 yaşını
tamamladıkları tarihteki doğum tarihleri geçerli olacaktır.
Örnek :
01.04.1957
asıl doğum tarihini
05.06.1976
tarihinde mahkeme kararı ile
01.04.1958
olarak düzelttiren bir kişinin hangi
doğum tarihine itibar edilecektir ?
Kişi 18 yaşını:
01.04.1957
+
18
=
01.04.1975
tarihinde tamamlayacaktır.
•18 yaşın doldurulmasından sonra yaş düzeltmesi yaptıranların
18 yaşını tamamladıkları tarihteki doğum tarihleri geçerli olacaktır.
Örnek :
01.04.1957
asıl doğum tarihini
05.06.1976
tarihinde mahkeme kararı ile
01.04.1958
olarak düzelttiren bir kişinin hangi
doğum tarihine itibar edilecektir ?
Kişi 18 yaşını:
01.04.1957
+
18
=
01.04.1975
tarihinde tamamlayacaktır.
Yaş düzeltmesini 18 yaşını tamamladığı
tarihten sonra yani
05.06.1976
tarihinde yaptırdığından emeklilikte asıl
01.04.1957
doğum tarihine itibar edilecektir.
Örnek :
06.05.1976
doğum tarihini
15.06.1993
tarihli mahkeme kararı ile
06.05.1974
olarak düzelttiren bir kişinin
emeklilikte geçerli olduğu doğum tarihi hangisidir ?
Kişi 18 yaşını:
01.04.1976
+
18
=
01.04.1994
tarihinde tamamlayacaktır.
Yaş düzeltme işlemi 18 yaşın dolum
tarihinde önce olduğundan,emeklilikte düzeltilen
06.05.1974
tarihine itibar edilecektir.
Örnek :
10.03.1975
doğum tarihini
10.05.1993
tarihinde kesinleşen
22.02.1993
tarihli mahkeme kararı ile
10.03.1973
olarak düzelttiren bir kişinin
emeklilikte geçerli olduğu doğum tarihi hangisidir ?
Kişi 18 yaşını:
01.04.1975
+
18
=
01.04.1993
tarihinde tamamlayacaktır.
İlgilinin yaş tashihine ilişkin karar her ne kadar 18 yaşını
doldurduğu tarihten sonra kesinleşmiş ise de, mahkeme kararı 18 yaştan
önce olduğundan tashih
10.03.1973
doğum tarihine itibar edilecektir.
Doğum tarihlerinde ay gösterilmemiş ise o
yılın Temmuz ayının birinci günü ay yazılı gün gösterilmemiş ise o
ayın birinci günü doğum günü sayılır.
Örnek :
16.04.1975
tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı’nda
göreve başlayan bir iştirakçinin doğum tarihi
1957
olup , doğum tarihinde ay ve gün
bulunmamaktadır.
1957
doğum tarihi itibari ile 18 yaşını
1975
tarihinde tamamlayan bu kişinin doğum
tarihinde ay ve gün bulunmaması nedeniyle Temmuz ayının birinci günü
doğum günü olacağından 18 yaşının dolum tarihi de
01.07.1975
olacaktır.
Doğum tarihlerinde ay gösterilmemiş ise o
yılın Temmuz ayının birinci günü ay yazılı gün gösterilmemiş ise o
ayın birinci günü doğum günü sayılır.
Örnek :
16.04.1975
tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı’nda
göreve başlayan bir iştirakçinin doğum tarihi
1957
olup , doğum tarihinde ay ve gün
bulunmamaktadır.
1957
doğum tarihi itibari ile 18 yaşını
1975
tarihinde tamamlayan bu kişinin doğum
tarihinde ay ve gün bulunmaması nedeniyle Temmuz ayının birinci günü
doğum günü olacağından 18 yaşının dolum tarihi de
01.07.1975
olacaktır.
Dolayısıyla iştirakçi olabilmenin şartlarından 18 yaşını tamamlamadan
göreve başlamış olması nedeniyle
01.07.1975
tarihinden önce geçen süresi hizmeti
olarak değerlendirilmeyecektir.
Örnek :
10.10.1977
doğum tarihini
03.12.1994
tarihli mahkeme kararı ile
1975
olarak düzelttiren bir kişinin
emeklilikte itibar edilecek doğum tarihi hangisidir ?
Kişi 18 yaşını:
10.10.1977
+
18
=
10.10.1995
tarihinde tamamlayacaktır
Yaş düzeltmesi 18 yaşını tamamladığı
tarihten önce yapıldığından emeklilikte 1975 doğum tarihine itibar
edilecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus her ne kadar asıl doğum tarihinde
ay ve gün olmakla birlikte düzeltilen doğum tarihi ay ve gün olmadan
düzeltildiğinden emeklilikte
01.07.1975
doğum tarihine itibar edilecektir.
Ancak;
Zaman içerisinde çıkartılan kanunlar ve 5434 Sayılı Kanun da yapılan
ek ve değişikliklerle iştirakçilik unsurlarından 18 yaşın
doldurulmasına ve T.C. Vatandaşı olunmasına istisnalar getirilmiştir.
5434 Sayılı Kanun’a 1425 Sayılı Kanun ile
eklenen Ek 21.Madde uyarınca 01.12.1970 tarihinden itibaren bir meslek
veya sanat okulunu bitirenlerden , Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre
Kaza-i Rüşt Kararı almak suretiyle öğrenimleri ile ilgili olarak 5434
Sayılı Kanun’a tâbi göreve girenler hakkında 18 yaşını bitirmiş olmak
şartı aranmamaktadır.
Örnek :
24.11.1962
doğum tarihli olan ve sağlık meslek
lisesini bitirerek Kaza-i Rüşt kararı alan bir kişi
30.06.1980
tarihinde hemşire olarak göreve
başlamıştır.
Kişi 18 yaşını:
24.11.1962
+
18
=
24.11.1980
tarihinde tamamlayacaktır.
18 yaşını doldurduğu tarihten önce
30.06.1980
tarihinde göreve giren bu kişinin 18
yaşını tamamladığı tarihten önce geçen süresi hizmetten sayılmaması
gerekmek de ise de , meslek lisesini bitirerek Kaza-i Rüşt kararı alıp
, mesleği ile ilgili göreve başladığından
01.07.1980
tarihi ile 18 yaşını tamamladığı
01.07.1980
tarihi arasında geçen süresi fiili
hizmet müddetinden sayılacaktır.
Örnek :
24.12.1962
doğum tarihli olan
30.08.1980
tarihinde astsubay nasbedilen bir kişi,
astsubay nasbedildikten sonra
01.11.1980
tarihli mahkeme kararı ile Kaza-i Rüşt
kararı aldırmıştır.
Bu kişinin iştirakçiliği Kaza-i Rüşt kararının alındığı
01.11.1980
tarihinden itibaren başlayacaktır.
Örnekler de de görüleceği üzere okulu
bitirip göreve girmeden önce Kaza-i Rüşt kararı alanlar göreve giriş
tarihinden , göreve girdikten sonra alanlar ise Kaza-i Rüşt kararının
alındığı tarihten itibaren iştirakçiliği başlayacaktır.
İştirakçiliğin başlangıcı için yaş şartı getirildiği gibi ,
iştirakçiliğin sona ereceği yaş haddi için de düzenlemeler
yapılmıştır.
5434 Sayılı Yasanın 40. maddesi ile iştirakçilerin vazifeleri ile
ilgilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları
tarih olarak belirtilmiştir.
Ancak;
Astsubay , Subay, Askeri Memur ve
Gedikliler , Emniyet Mensupları , MİT Mensupları , Gümrük Koruma
Mensupları , Üniversite Ordinaryüs Profesör ve Profesörleri,
Başbakanlık Müsteşarı, DPT Müsteşarı, Hazine ve Dış Ticaret
Müsteşarları, Posta ,Telefon ve Telgraf hat bakıcısı ve baş
dağıtıcıları ile hat bakıcıları ve dağıtıcılarına uygulanacak yaş
haddi için istisnalar getirilmiştir.
65 yaşın dolumu aynı zamanda sandığa tâbi göreve atanabilmek için de
bir sınır yaştır. 65 yaşını dolduranlar emekliliğe tâbi görevlere
açıktan veya naklen atanamazlar.
Ancak burada da karşımıza bir istisna çıkmaktadır. 65 yaşını
doldurduktan sonra Yasama Organı Üyeliği’ne seçilenler ile dışardan
atanan Bakanlar sandıkla ilgilendirilmektedir.
Örnek :
24.05.1943 doğum tarihli olan ve 18.07.2007 tarihinde yapılan
seçimlerde milletvekili seçilen bir kişi seçildiği tarihten itibaren
5434 Sayılı Kanunla ilgilendirilmiştir.
65 yaşını 24.05.2008 tarihinde tamamlamış
olmasına rağmen bu kişinin yukarıda belirtilen istisnai hükümden
dolayı iştirakçiliği 65 yaşını doldurduğu tarihten sonra da devam
edecektir.
65 yaşın dolumu aynı zamanda sandığa tâbi
göreve atanabilmek için de bir sınır yaştır. 65 yaşını dolduranlar
emekliliğe tâbi görevlere açıktan veya naklen atanamazlar.
Ancak burada da karşımıza bir istisna çıkmaktadır. 65 yaşını
doldurduktan sonra Yasama Organı Üyeliği’ne seçilenler ile dışardan
atanan Bakanlar sandıkla ilgilendirilmektedir.
Örnek :
24.05.1943
doğum tarihli olan ve
18.07.2007
tarihinde yapılan seçimlerde
milletvekili seçilen bir kişi seçildiği tarihten itibaren 5434 Sayılı
Kanunla ilgilendirilmiştir.
65 yaşını
24.05.2008
tarihinde tamamlamış olmasına rağmen bu
kişinin yukarıda belirtilen istisnai hükümden dolayı iştirakçiliği 65
yaşını doldurduğu tarihten sonra da devam edecektir.
5510 Sayılı Kanuna Göre
Sigortalılığın Şartları
Kamu İdarelerinde;
18 yaşını tamamlamış olmak şartı ile Kanunun yürürlüğe
girdiği 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa göreve başlayanlardan
Kurumların Kadro ve Pozisyonlarda ;
1 – Sürekli olarak çalışanlar
2 – Sözleşmeli olarak çalışanlar (4. maddesinin 1. fıkrasının (a)
bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş
olanlar)
Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre sigortalı
sayılacaktır.
Personel Kanunlarında aksine bir hüküm bulunmadığı
takdirde Türk vatandaşı olma şartı da aranmayacaktır.
Görüleceği üzere, 5434 Sayılı Kanun ‘da belirtilen iştirakçi
olmanın şartları ile 5510 Sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının
(c) bendi kapsamında sigortalı olmanın şartları arasında Türk
Vatandaşı olma şartının dışında farklılık bulunmamaktadır.
Sigortalı Sayılanlar
5510 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre
sigortalı sayılanlar.
Kamu idarelerinin Kadro ve Pozisyonlarında Sürekli Yada Sözleşmeli
Çalışanlar
5510 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine göre
hizmet akdine tâbi olmayanlardan ,kamu idarelerinde kadro ve pozisyonlarda sürekli veya sözleşmeli
olarak çalışanlar , ilgili mevzuatında kanunun 4. maddesinin
1.fıkrasının (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması
öngörülmemiş olanlar , kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır.
Buna göre kanunun yürürlüğe girdiği Ekim 2008 ayı başından sonra bu
kanuna göre kamu idarelerinde ilk defa göreve başlayanlardan ;
Buna göre kanunun yürürlüğe girdiği Ekim 2008 ayı başından sonra bu
kanuna göre kamu idarelerinde ilk defa göreve başlayanlardan ;
*190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile
kadro ihdası yapılmış olan kamu kurum ve kuruluşlarında daimi
kadrolara atananlar;
Örnek ;
Buna göre kanunun yürürlüğe girdiği Ekim
2008 ayı başından sonra bu kanuna göre kamu idarelerinde ilk defa
göreve başlayanlardan ;
*190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile
kadro ihdası yapılmış olan kamu kurum ve kuruluşlarında daimi
kadrolara atananlar;
Örnek ;
5502 kanunla kurulan Sosyal Güvenlik Kurumunun Merkez ve Taşra
Teşkilatı için ihdas edilen kadrolarında görevyapanlar, 4.maddesinin
1. fıkrasının (c) bendi kapsamın da sigortalı olacaklardır.
5510 Sayılı Kanuna Göre
Sigortalılığın Şartları
* 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kadro ihdası
olmamasına rağmen kanunlarında bulunan özel hükümler
uyarınca 5434 Sayılı Kanunla ilgilendirilmeleri gerekenler,
Örnek ;
25.12.2008 tarihinde Türkiye Kalkınma Bankası’nda
göreve başlayan sigortalı (A) , bu kuruma kadro ihdası yapılmamış
olmasına rağmen Türkiye Kalkınma Bankası kuruluş kanunun da
bulunan özel hüküm nedeniyle göreve başladığı tarihten itibaren
4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
sayılacaktır.
* 399 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin
düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin bazı
maddelerinin yürürlükten kaldırılmasına dair Kanun Hükmünde
Kararname’ye tâbi kamu kurum ve kuruluşlarında sözleşmeli
olarak göreve başlayanlar,
Örnek ;
Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nden olan Makine
ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nda 13.01.2009 tarihinde göreve başlayan
sigortalı (D) göreve başladığı tarihten itibaren 4. maddesinin 1.
fıkrasının (C) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.
399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye tâbi kurumlara ;
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları Genel Müdürlüğü, Devlet
Malzeme Ofisi , Toprak Mahsulleri Ofisi gibi kurumları örnek
verebiliriz.
* Kadro karşılığı sözleşmeli personel çalıştıran kamu kurum ve
kuruluşlarının kurum kanunlarında belirtilen kadro ve ünvanlar da
çalışanlar kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı sayılmışlardır.
Örnek ;
Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu’nda kadro karşılığı çalışan
sözleşmeli personel 4. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalıdır.
657 Sayılı Kanunun 86. Maddesi
Uyarınca Açıktan Vekil Atananlar
2008 yılı Ekim ayı başından sonra kamu idarelerin de ilk defa 657
sayılı Devlet Memurları Kanunun 86. maddesi gereğince memurların
kanuni izin , geçici görev , disiplin cezası uygulaması veya görevden
uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde
yerlerine açıktan vekil atananlar ,5510 Sayılı Kanunun 4. maddesinin
1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Örnek :
28.12.2008
tarihinde doğum nedeniyle ücretsiz izin
alan sigortalı (A)’nın yerine
05.01.2009
tarihinde vekil olarak atanan sigortalı
(B)
05.01.2009
tarihinden itibaren 5510 Sayılı Kanunun
4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
sayılacaktır.
Örnek :
(A) köyünde vekil imamlık yapan
sigortalının bu hizmetinin 4. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi
kapsamında olup olmadığının tespit edilebilmesi için daimi kadroya
vekalet edip etmediğinin araştırılması gerekmekte , kadroya vekalet
etmesi halinde bu hizmetinin (c) bendi kapsamında sayılması
gerekmektedir.
Kadroya vekalet etmemesi halinde ise bu hizmet kanunun 4. maddesinin
1. fıkrasının (c) bendi kapsamında kabul edilmeyecektir.
Dolayısıyla vekil olarak görev yapanların bu hizmetlerinin, kanunun 4.
maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında kabul edilebilmesi
,vekaletin bir kadroya yapılması halinde mümkün olacaktır.
Süresi Kanunlarla Belirlenen
Görevlere Seçilme veya Atama Yoluyla Gelenler
Kuruluş , Personel Kanunları ve diğer kanunlar ile süresi kanunlarla
belirlenen görevlere seçilme veya atama yoluyla gelenlerden, bu
görevleri sebebiyle kendilerine ilgili kanunlarında Devlet Memurları
gibi emeklilik hakkı verilmiş olanlardan hizmet akdi ile çalışılması
öngörülmemiş olanlar kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Örnek ;
Personeli için kadro ihdası yapılmadığı gibi herhangi bir hizmet
akdine de tâbi olmayan 03.04.2008 tarih ve 5752 Sayılı Kanun’un 1.
maddesi uyarınca 5434 Sayılı Kanun’la ilgilendirilmiş olan Tütün ,
Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu başkan ve
üyeleri 5510 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Başbakan , Bakanlar , Türkiye Büyük
Millet Meclisi Üyeleri
5510 S. K. 4.md (a) ve (b) bendine tâbi
çalışmakta iken TBMM üyeliğine seçilenler
5510 Sayılı Kanun’un 4.maddesinin 1. fıkrasının (a) veya(b) bendine
tâbi sigortalılık hallerinin sona erip ermediğine bakılmaksızın ,
seçimlerin yapıldığı tarihten itibaren (c)bendi kapsamında sigortalı
olacaklardır.
Yaşlılık, malullük veya emekli aylığı almakta
iken TBMM üyeliğine seçilenler
İstekleri halinde , almakta oldukları
yaşlılık, malullük veya emekli aylıklarının kesildiği tarihten
itibaren kanunun 4. maddesinin 1.fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı olacaklardır.
Belediye Başkanları , İl Encümeninin Seçimle Gelen Üyeleri
5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girdikten
sonra belediye başkanlığına veya il encümeninin seçimle gelen
üyeliğine seçilenlerden, sigortalılık hali bulunmayanlar ile 4.
maddenin 1. fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında sigortalı olanlar
isteklerine bakılmaksızın seçildikleri tarihten itibaren kanunun 4.
Maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
sayılacaklardır.
Örnek ;
29.03.2009
tarihinde yapılacak olan seçimlerde
belediye başkanlığına veya il encümeninin seçimle gelen üyeliğine
seçilenler , seçildikleri tarihten itibaren 4. maddenin 1.fıkrasının
(c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Örnek ;
15.06.1992
–
14.12.1994
tarihleri arasında 5434 sayılı Kanun’a
tâbi hizmeti bulunan ve
28.03.1995
tarihinden itibaren 506 Sayılı Kanun’a
tâbi çalışmakta iken
29.03.2009
tarihinde yapılan seçimlerde belediye
başkanı seçilen bir kişinin 5510 Sayılı Kanun’un 4 – C sigortalılığı
daha önce 5434 Sayılı Kanun’a tâbi hizmetinin olması nedeniyle 5510
Sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi hükmü gereğince seçimlerin yapıldığı
tarihi takip eden
15.04.2009
tarihinden itibaren başlatılacaktır.
Her iki örnek incelendiğinde daha önce 5434
Sayılı Kanun’a tâbi hizmeti bulunan bir kişi ile 5434 Sayılı Kanun’a
tâbi hizmeti bulunmayan bir kişinin 4-C sigortalılığının başlangıç
tarihinde farklılık bulunduğu anlaşılacaktır. 65 yaşını tamamladıktan
sonra belediye başkanlığına veya il encümeninin seçimle gelen
üyeliğine seçilenler kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı olma talebinde bulunsalar dahi sigortalı
sayılmayacaklardır.
Bu görevlere seçildikten sonra 65 yaşını tamamlamış olanların 4.
maddenin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında ki sigortalılığı 9.
maddenin (c) bendi uyarınca 65 yaşını tamamladığı tarihi takip eden ay
başından itibaren sona erecektir.
Örnek ;
16.02.1944
doğum tarihli olan ve
29.03.2009
tarihinde yapılan seçimlerde belediye
başkanlığına seçilen sigortalının seçimlerin yapıldığı tarihte 65
yaşını tamamlamış olması nedeniyle kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının
(c) bendi kapsamında sigortalı
Örnek ;
29.03.2009
tarihinde yapılacak seçimlerde belediye
başkanlığına seçilen
16.04.1945
doğum tarihli sigortalının kanunun 4.
maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalılığı
, 29.03.2009
tarihi itibari ile başlayacak
16.04.1945
doğum tarihi itibari ile 65 yaşını
16.10.2010
tarihinde tamamlayacağından bu tarihten
itibaren sigortalılığı sona erdirilecektir.
Belediye Başkan Yardımcıları
5393 Sayılı Belediye Kanun’unun 49.
maddesinde ;
Norm kadrosunda belediye başkan
yardımcısı bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı
kalınmaksızın, belediye başkanı zorunlu gördüğü takdirde nüfusu
50.000’e kadar olan belediyelerde bir , 50.0001-200.000 arasında olan
belediyelerde iki, 200.001-500000 arasında olan belediyelerde üç
,500.000’den fazla olan belediyelerde dört belediye meclisi üyesini
belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirmekte , bunlar
taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile
ilişkilendirilmektedir.
5510 Sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 2008 Ekim ayı başından sonra
belediye encümen üyeleri arasından başkan yardımcısı olarak
görevlendirilenler görevleri esnasında müracaat etmeleri halinde 5510
Sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bendi uyarınca
sigortalı olmayanlar görevlendirildikleri tarihi takip eden ay
başından ;
5510 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1.
fıkrasının (a) ve (b) bendi uyarınca sigortalı olanların ise , bu
sigortalılık hallerinin sona erdiği tarihi takip eden aybaşından
itibaren (c) bendi kapsamında sigortalı olacaklardır.
Örnek ;
29.03.2009 tarihinde yapılan mahalli
idareler seçimlerinde belediye meclis üyesi seçilen ve 18.05.2009
tarihinde belediye başkanınca başkan yardımcısı olarak görevlendirilen
sigortalının görevlendirildiği tarihte (a) ve (b) bendi kapsamında
sigortalılığı bulunmamaktadır.
Bu kişinin talebi halinde 5510 Sayılı Kanun’un 4.maddesinin 1.
fıkrasının (c) bendi kapsamında ki sigortalılığı başkan yardımcısı
olarak görevlendirildiği tarihi takip eden 15.06.2009 tarihinden
itibaren başlayacaktır.
Örnek ;
29.03.2009 tarihinde yapılan mahalli idareler seçimlerinde belediye
meclis üyesi seçilen ve 4. maddenin (a) bendi kapsamında sigortalılığı
devam eden sigortalı 26.04.2009 tarihinde başkan yardımcısı olarak
görevlendirilmiş ve 28.04.2009 tarihli dilekçesiyle sigortalılığını 4.
maddenin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında devam ettirilmesini
istemiştir.
Bu kişi her ne kadar talepte bulunmuş ise
de (a) bendi kapsamında sigortalılığı devam ettiğinden (c) bendi
kapsamında sigortalı olması mümkün olmayacaktır.
Ancak (a) bendi kapsamındaki sigortalılığın sona erdirilmesi halinde
bu sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden ay başından itibaren
5510 Sayılı Kanun’un 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında ki
sigortalılığı başlayacaktır. Sendikalar Ve Konfederasyonları İle
Sendika Şubelerinin Başkanlıkları Ve Yönetim Kurullarına Seçilenlerden
Aylıksız İzne Ayrılanlar
4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu gereğince sendika veya
konfederasyonu ilk genel kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim
kurulu üyeleri , genel kurulda yönetim kuruluna seçilenler ile sendika
şube yönetim kuruluna seçilenler seçildikleri tarihten itibaren 30 gün
içerisinde aylıksız izne ayrılan yöneticileri kanunun 4. maddesinin 1.
fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Bunlardan sendika veya konfederasyon organlarında ki görevlerinden
ayrılanlardan , 30 gün içerisinde görevlerine başlamak için yazılı
başvuruda bulunmamaları nedeniyle görevlerinden çekilmiş sayılanların
sigortalılıkları sona ermiş olur.
Harp Okulları İle Fakülte Ve Yüksek Okullarda
, Türk Silahlı Kuvvetleri Hesabına Okuyan Veya Kendi Hesabına Okumakta
İken Askeri Öğrenci Olanlar İle Astsubay Meslek Yüksek Okulları Ve
Astsubay Nasbedilmek Üzere
Temel Askeri Eğitimine Tâbi Tutulan Adaylar
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra Harp Okulları, fakülte ve
yüksek okullarda Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi
hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanlar ile astsubay meslek
yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine
tâbi tutulan adaylar , kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Harp okulları ve fakülte ve yüksek okullarda Türk Silahlı Kuvvetleri
hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanların harp okullarında veya
askeri öğrencilikte geçen sürelerinin hizmet sayılmasında 5434 Sayılı
Kanun’la 5510 Sayılı Kanun arasında farklılık bulunmaktadır.
5434 Sayılı Kanun da harp okulunda geçen
sürenin fiili hizmetten sayılması bu okulu başarı ile bitirme şartına
bağlıdır. Diğer bir ifadeyle okul süresinin hizmetten sayılması subay
nasbedilme şartına bağlanmamıştır.
Oysa 5510 Sayılı Kanun’da harp okulunda geçen sürenin hizmetten
sayılması bu okulu başarı ile bitirerek subay nasbedilme şartına
bağlanmıştır.
Bu nedenle 5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa
harp okulu öğrencisi olan ve 4. maddenin 1.fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılanların harp okulunda geçen sürelerinin
hizmetten sayılabilmesi için mutlaka okulu bitirdikten sonra subay
nasbedilmeleri gerekmektedir.
Örnek ;
17.09.2009
tarihinde Kara Harp Okulu’na giren ve
30.08.2013
tarihinde mezun olan sigortalı
17.09.2009
tarihinden itibaren kanunun 4.
maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olacaktır.
Örnek ;
08.09.2007
tarihinde hukuk fakültesine öğrenci
olarak giren ve
07.09.2009
tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri
hesabına okumaya başlayan ve
30.08.2011
tarihinde mezun olarak bu tarih
itibariyle subay olarak nasbedilen sigortalı (B)’nin askeri öğrenci
olduğu 07.09.2009 tarihi ile mezun olduğu
30.08.2011
tarihi arasındaki süre sigortalılık
süresinden sayılacaktır.
Polis Akademisi İle Fakülte Ve Yüksek Okullarda Emniyet Genel
Müdürlüğü Hesabına Okuyan Veya Kendi Hesabına Okumakta İken Emniyet
Genel Müdürlüğü Hesabına Okumaya Devam Eden Öğrenciler
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra
Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda , Emniyet Genel
Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet
Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler kanunun 4.
maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
sayılacaklardır.
Bunlardan okullarını bitirdikten sonra görevlerine başlamadan
ayrılanların bu okullarda geçen öğrencilik süreleri sigortalılıktan
sayılmayacaktır.
Sigortalı Tescili Uygulaması
- SİGORTALI TESCİL VE HİZMET DAİRESİ BAŞKANLIĞI - 4/1-C MEVZUATI